معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در کارگروه کارشناسی شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی استان کردستان ویژه حوزه صنایع دستی با اعلام خبر ایجاد نمایشگاه دائمی صنایع دستی کردستان در تهران گفت: در راستای معرفی صنایع دستی استان کردستان هفته‌ی صنایع دستی کردستان در پایتخت برگزار می‌شود و سعی خواهیم کرد آن‌را در تقویم صنایع‌دستی کشور بگنجانیم.

معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در کارگروه کارشناسی شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی استان کردستان ویژه حوزه صنایع دستی با اعلام خبر ایجاد نمایشگاه دائمی صنایع دستی کردستان در تهران گفت: در راستای معرفی صنایع دستی استان کردستان هفته‌ی صنایع دستی کردستان در پایتخت برگزار می‌شود و سعی خواهیم کرد آن‌را در تقویم صنایع‌دستی کشور بگنجانیم.

مریم جلالی استان کردستان را از کانون‌های قدیمی صنایع‌دستی ایران که تنوع آثار بسیار زیادی دارد دانست و ضمن اهمیت معرفی این محصولات به مردم کشور به ویژگی‌های محل پیشنهادی برای بازارچه‌‌ و نمایشگاه صنایع‌دستی کردستان که در تهران ایجاد می‌شود اشاره کرد و افزود: پیگیر اختصاص مکانی ویژه با موقعیت مناسب برای ارائه صنایع دستی استان کردستان به کل ایران و اختصاص یک هفته خاص برای ارائه صنایع دستی این استان فرهنگی در تهران هستیم.

وی با اشاره به نام‌گذاری امسال از سوی مقام معظم رهبری با عنوان «جهش تولید با مشارکت مردم» گفت: صنایع‌دستی مصداق بارز مردمی‌ترین مشارکت در تولید است.

جلالی پس از شنیدن صحبت‌ها و درخواست‌ هنرمندان کردستانی حاضر در این جلسه گفت: استان کردستان عناصر هویتی  با ارزشی دارد و ضروری است بازارهای حدیدی برای ارائه و صادرات صنایع دستی زیبا و باارزش استان کردستان، در آنسوی مرزها و ایجاد پل ارتباطی اقدام شود.

معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، صنایع دستی را یک اقتصاد هویت بنیاد خواند و افزود: صنایع دستی روایت‌گر فرهنگ و ریشه‌هایی است که باید به‌روز شوند و در جهت ساخت زنجیره در بازار جهانی لازم است که این محصولات ارزش آفرینی شوند لذا کارگروهی برای ارزش‌آفرینی صنایع‌دستی ایجاد خواهد شد.

جلالی با اشاره به اینکه کردستان یک استان مرزی است و با کشور عراق در ارتباط است، به ظرفیت کردستان بعنوان یک کانون صادرات اشاره و تصریح کرد: باید با کشورهای همسایه قرابت فرهنگی، بده بستان و تبادلات فرهنگی ایجاد شود چرا که ایجاد این زنجیره‌ی ارزش بومی، حامی صادرات صنایع دستی خواهد بود.

معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اشاره به اینکه در حوزه صنایع دستی باید ظرفیت‌ها کشف شوند، ایجاد کمیته بانوان کارآفرین استان کردستان در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سنندج را امری پسندیده دانست و گفت: بانوان پرچم‌دار موجه و علمی صنایع دستی هستند.

وی فقدان یک بانک اطلاعاتی قوی و جامع در حوزه صنایع‌دستی کشور را یکی از بزرگترین نواقص دانست و افزود:  تلاش برای ایجاد برند کردستان در صنایع دستی کشور باید در شاخص درستی اتفاق بیفتد و در راستای آن باید بانک اطلاعاتی به صورت روزانه بهروز شود تا فقدان بانک اطلاعاتی در این حوزه رفع گردد.

جلالی با اشاره به اینکه میراث فرهنگی و صنایع دستی دوبال برای پرورش گردشگری هستند؛ ایده‌ی دیدار از کارگاه‌های صنایع دستی را  برای جذب توریست مطرح کرد و گفت: کارگاه‌های صنایع دستی که قابلیت دیدن دارند باید شناسایی و امکان‌سنجی حضور گردشگران در آنها صورت گیرد چرا که حضور گردشگر در این کارگاه‌ها باعث ایجاد رونق گردشگری در استان می‌شود.

 در ادامه‌ی این جلسه رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سنندج به اهمیت گردشگری در کنار صنایع دستی اشاره کرد و این صنعت را یکی از صنایع با آلایندگی بسیار پایین دانست.

علی‌اکبر عبدالملکی به نقش اشتغال‌آفرین صنایع دستی اشاره کرد و تصریح کرد: داشتن تاریخ، پیشینه غنی، کمیّت، تنوع محصولات، کاربردی و به روز بودن و بسیاری موارد دیگر در صنایع دستی کردستان موجب شده این صنعت قابلیت ایجاد شغل برای بسیاری از جوانان کردستان را داشته باشد.

وی با تاکید بر تاثیر ثبت ملی برخی از مکان‌های استان و تاثیر آن بر رونق بازار صنایع دستی افزود: ثبت جهانی مکان‌های گردشگری استان باعث ارتقای  سطح صنایع دستی شده و در موفق بودن این بازار باید از کنار نقش پررنگ کانون زنان کارآفرین استان به راحتی گذر نکرد.

عبدالملکی درخواست ایجاد بازارچه صنایع دستی، بیمه صنعتگران و صادرات صنایع دستی سنندج از طریق مرزهای هوایی و زمینی و  عنایت ویژه به غرفه‌های صنایع دستی سنندج در نمایشگاه‌های ملی، مجددا مطرح کرد.

صنايع دستی کردستان

صنايع دستی به عنوان بخشي از ميراث فرهنگي و نمادي از نوع زندگي فرهنگي يك جامعه، همواره مورد توجه است. به علت ويژگي زندگي سنتي در بسياري از نقاط كردستان و عدم استيلاي بخش صنعتي، صنايع دستی کردستان از لحاظ كيفيت و گستردگي در سطح كشور مطرح است و  فرش و گليم كردستان به همراه محصولات ظريفه مانند شطرنج شهرت جهاني پيدا دارند.

صنايع دستی استان كردستان عبارتند از: نازك كاري چوب، دست بافي، خراطي، ساخت زينت آلات محلي، سوزن دوزي و روكاري، سفال سازي، حصيربافي، گيوه دوزي، نمدمالي و ساخت محصولات چرمي.

دستبافي شامل سجاده، موج، شال، جاجيم، گليم، گليمچه و پارچه لباسي است كه در بيشتر نقاط شهري و روستايي كردستان تهيه مي شود. زينت آلات شامل انواع دستبند، گردن بند، سينه ريز، النگو، سربند، انگشتري و گوشواره است. نازك كاري با چوب شامل قوطي سيگار، شيريني خوري، كيف زنانه، سيني، بشقاب، آجيل خوري و... مي باشد.

نازك كاري چوب

يكي از مهمترين صنايع دستي استان نازك كاري چوب است.پايه واساس نازك كاري روكش كردن طرح ها ونقشهاي آماده شده از چوب هاي جنگلي وخوش نقش بر اساس طرح از قبل تعيين شده است.شهر سنندج از مراكز مهم نازك كاري ايران وبلكه دنيا است.

يكي از مهمترين صنايع دستي استان نازك كاري چوب است. پايه و اساس نازك كاري روكش كردن طرح ها و نقش‌هاي آماده شده از چوب هاي جنگلي وخوش نقش بر اساس طرح از قبل تعيين شده است. شهر سنندج از مراكز مهم نازك كاري ايران و حتی دنيا به شمار می‌رود.

 انديشه سالم، مهارت، ظرافت و زيبايي، ابتكار و سليقه در نازك كاري سنندج حرف اول را مي‌زند. گره‌هاي گردو و سنجد كه بسيار زيبا و پر نقشن هستند در دستان ماهر و با ذوق هنرمندان سنندجي به هر صورت و شكلي كه بخواهند در مي‌آيد. علاوه بر مهارت استاد اران سنندجي، تنوع و زيبايي گره هاي سنجد و گردو باعث زيبايي دو چندان اين محصولات شده است.

نازك كاري در سنندج حدود يك قرن و نيم سابقه دارد و به گفته استاد كاران نازك كار باني و بنيانگذار اين هنر زيبا در سنندج استاد نعمت الله نعمتيان پدر مرحوم استاد حاج مجيد نعمتيان بوده است.

اين هنر در سنندج ابتدا با وسايل ساده و ابتدايي ودر عين حال زيبا انجام شده است وحتي در آن زمان هنرمندان نازككار ميز كار نداشته‌اند وروي زمين مي‌نشسته و كار می‌کردند تا اينكه در سال 1342 اولين ميز كار توسط استاد عبدالحميد نعمتيان نوه استاد مرحوم نعمت الله به شهر سنندج آورده شده است واز آن زمان به بعد كم كم ابزارها و امكانات بيشتر شده واز مشكلات كاري آنها كم كم كاسته شده است.

در حال حاضر منبت و معرق نيز با هنر نازك كاري آميخته و همراه شده است و در اكثر كارها گوشه‌اي از منبت و معرق ديده مي‌شود اما خوشبختانه هنرمندان قديمي و اصيل نازك كار همان روش قبلي را ادامه داده و كارهاي بسيار زيبا وبا ارزش انجام مي‌دهند و بيشتر از گره چوب مخصوصا گردو، سنجد و كيكم استفاده مي كنند.

انواع محصولات نازک‌کاری

هنر نازك كاري چوب در نقاط مختلف ايران بخصوص در شهر هايي چون سنندج و اروميه رواج بيشتري دارد. محصولات تهيه شده توسط نازك‌كاران سنندجي اشيايي چون: تخته نرد، عصا، كيف زنانه، رحل قرآن، ميز شطرنج، قلمدان، قاب عكس، جعبه جواهرات، جا سيگاري، جعبه توالت، رويه ميز و وسايل زينتي مثل گردنبندهاي ظريف، انگشتر وغيره... هستند.

لازم به توضيح است كه تخت نردهاي توليد شده در سنندج از كيفيت بالا و بسيار متنوعي برخوردار است و در حال حاضر بيشترين ميزان توليد كارگاهي را به خود اختصاص داد‌اند.

از اساتيد برجسته و به‌نام نازك كاري در سنندج: استاد عبدالحميد نعمتيان، استاد علي‌اكبر بهزاديان، استاد رشيد تقربي، استاد مهدي محبي، استاد توفيق محمودي و ... هستند.